Strój łowicki. Ciekawostki regionalne

Strój łowicki. Ciekawostki regionalne

Poznaj ciekawostki związane z regionem, z którego pochodzi strój łowicki.

Łowicz i okolice to fascynująca kraina z mnóstwem atrakcji i tajemnic do odkrycia.

Poniżej znajdziesz przykłady wyrażeń gwarowych, krótkie wprowadzenie w świat łowickiej kuchni, a także opowieść o Łowiczance znanej w całej Polsce.

Z odkodowaniem wybranych gwarowych słówek zmierzysz się, rozwiązując quiz online. Możesz również skorzystać z jego wersji przygotowanej do wydruku.

Gwara regionalna

Podroślice, kodry i piejoki

Łowicz i okolice to nie tylko barwne, znane w świecie stroje, piękny haft i kolorowe wycinanki. To również unikalna gwara, zwana tu niegdyś ojczystą mową. I choć po łowicku mówią już tylko starsze osoby, niektóre wyrazy są jeszcze dobrze znane i używane niezależnie od wieku.

Znaczenie wielu łowickich słów bywa zaskakujące dla osób spoza regionu. Oto kilka przykładów. Podroślica nie ma nic wspólnego z osłem, to nastolatka, podlotek. Przywileje to nie szczególne prawa przysługujące wybranym, tylko obyczaje i zwyczaje. Kodra to nie kołdra, tylko wycinanka. Piekiełek nie jest zdrobnieniem od słowa piekło, to piec do chleba. Ćwierk to nie odgłos wydawany przez ptaka, tylko świerk. Bober to nie bóbr, a bób. Gapa nie oznacza osoby nieuważnej, to wrona. A piejok nie jest pijakiem, to po prostu kogut.


Po łowicku o tradycji. Posłuchaj »

Kuchnia regionalna

Łowickie przysmaki

Ziemia Łowicka to region o długiej tradycji z dobrze rozwiniętą kuchnią, w której daje się wyczuć echa potraw staropolskich. Łowickie potrawy przetrwały do dziś i jak dawniej cieszą podniebienia smakoszy.

To właśnie z Łowicza wywodzą się - dziś znane w całej Polsce - gołąbki z kapusty, pomidorów, włoszczyzny, mięsa, kaszy i jajek. Ćwikła z chrzanem również pochodzi z tego regionu. Tradycyjnym regionalnym wypiekiem jest piernik o specyficznym smaku i zapachu. Miód został tu zastąpiony marchewką. Jak widać, łowickie gospodynie były bardzo kreatywne!


O potrawach regionalnych Ziemi Łowickiej »

Muzyka ludowa

Łowiczanka jestem!

Śpiew i taniec odgrywają bardzo ważną rolę na łowickiej ziemi. Melodie są tak stare, że nikt już nie pamięta, kto jest ich autorem. Ale o najbardziej znanej piosence regionu łowickiego wiemy wszystko!

Opierając się na ludowej piosence, słowa do tego zalotnego walczyka napisała Mira Zimińska-Sygietyńska, gwiazda przedwojennego kina polskiego, muzykę skomponował jej mąż, Tadeusz Sygietyński, a na cały świat rozsławił Łowiczankę założony przez nich w 1948 roku Zespół Pieśni i Tańca Mazowsze.

Łowiczanka jestem, dana, dana, dana,
Mogę śpiewać tańczyć do białego rana.
Łowiczanka jestem z samego Łowicza,
Od innych panienek wianka nie pożyczam.
Każda Łowiczanka ma jak gwiazdy oczy,
Każdego chłopaka od razu uroczy .


Posłuchaj Łowiczanki w wykonaniu Zespołu Pieśni i Tańca Mazowsze »

Materiały do wydrukowania

Quiz gwarowy, a także uzupełniającą go krzyżówkę z hasłem (żeby ją rozwiązać, trzeba znać nazwy elementów stroju łowickiego - podpowiedzi znajdziesz w działach Opis oraz Leksykon) możesz pobrać na swój komputer i wydrukować. Kliknij wybrany szablon prawym przyciskiem myszy, następnie wybierz opcję Zapisz grafikę jako.


Quiz z gwarą do wydrukowania
Krzyżówka z hasłem do wydrukowania

Więcej materiałów do nauki i zabawy ze strojem łowickim, ich szczegółowe opisy i propozycje wykorzystania znajdziesz w dziale Wydruki.