Poznaj ciekawostki związane z regionem, z którego pochodzi strój bytomski.
Górny Śląsk to fascynująca kraina z mnóstwem atrakcji i tajemnic do odkrycia.
Poniżej znajdziesz przykłady wyrażeń gwarowych, krótkie wprowadzenie w świat śląskiej kuchni, a także opowieść o znanej w całej Polsce piosence ludowej ze Śląska.
Z odkodowaniem wybranych śląskich słówek zmierzysz się, rozwiązując quiz online. Możesz również skorzystać z jego wersji przygotowanej do wydruku.
Piękna mowa śląska zawiera sporą liczbę słów odmiennych od ogólnopolskich. Mieszkańcy innych regionów mogą mieć trudności z jej rozumieniem! Oto kilka przykładów.
Kucać nie znaczy siadać w kucki, lecz kaszleć. Pukać się odpowiada ogólnopolskiemu jąkać się. Pieczorki nie są nazwą grzybów, tak na Śląsku mówi się o suszonych owocach. Sikorki to nie ptaszki, tylko placki ziemniaczane, myśliwiec to nie samolot, tylko myśliwy, cug nie ma nic wspólnego z przepływem powietrza, to po prostu pociąg, pojazd kolejowy. Kapelka nie jest zdrobnieniem od słowa kapela, to kapelusz. Słodek nie jest ani słodzikiem, ani słodziakiem, to schody. Smary nie oznaczają oleistej cieczy, tylko lanie, cera to nie karnacja skóry, lecz córka, a pukiel to garb, nie kędzior.
Chcesz poznać więcej śląskich słów i wyrażeń? Znajdziesz je na stronie Bonclok »
Ślązacy przyjęli do swojego menu smakołyki popularne w krajach sąsiednich i nadali im swojskie nazwy, ale kuchnia Górnego Śląska to przede wszystkim potrawy mające śląski rodowód, tu powstałe i tu spożywane.
Poleśniki, parzybroda, bachora... Nazwy śląskich potraw często bawią, dziwią lub zaskakują. Genialne w swej prostocie, energetyczne dania śląskie zachwycają smakiem.
Najbardziej znany dziś zestaw potraw śląskich to jadłospis niedzielnego obiadu. Pierwszym daniem jest rosół z nudlami (makaronem, najlepiej domowej roboty). Na drugie podaje się kluski z charakterystyczną dziurką, rolady faszerowane boczkiem, cebulą i kiszonymi ogórkami, i modrą kapustę zasmażaną z jabłkiem i boczkiem. Jak widać, tradycyjny śląski obiad jest obfity i tuczący, ale w smaku... rewelacyjny!
Śląskie pieśni i piosenki to prawdziwe skarby! Każda opowiada ciekawą historię, każda ma własne dzieje - i każda wspaniałą melodię. Jedna z najbardziej znanych i lubianych rozpoczyna się słowami Poszła Karolinka do Gogolina.
Utwór ten, od ponad dwustu lat przekazywany z pokolenia na pokolenie, jest dziś oficjalnie hejnałem Gogolina, a nieoficjalnie - jego hymnem. Gogolin to małe, urokliwe miasteczko na Górnym Śląsku. W centrum Gogolina stoi pomnik Karolinki i Karliczka, o których mowa w piosence. Ich sylwetki znalazły się też w herbie miasta. Historycznym wydarzeniem było odegranie Karolinki w trakcie uroczystości otwarcia Olimpiady w Sydney w 2000 r. Hymnu Gogolina wysłuchało wówczas trzy i pół miliarda ludzi na całym świecie!
Posłuchaj Karolinki w wykonaniu Zespołu Pieśni i Tańca Śląsk »
Quiz gwarowy, a także uzupełniającą go krzyżówkę z hasłem (żeby ją rozwiązać, trzeba znać nazwy elementów stroju bytomskiego - podpowiedzi znajdziesz w działach Opis oraz Leksykon) możesz pobrać na swój komputer i wydrukować. Kliknij wybrany szablon prawym przyciskiem myszy, następnie wybierz opcję Zapisz grafikę jako.
Więcej materiałów do nauki i zabawy ze strojem bytomskim, ich szczegółowe opisy i propozycje wykorzystania znajdziesz w dziale Wydruki.
Plansze z opisem stroju, ilustrowany leksykon, interaktywne gry i zabawy, pakiet materiałów edukacyjnych do pobrania i wydrukowania. Ucz się i baw razem z nami!
Serwis edukacyjny dla dzieci, rodziców i nauczycieli, popularyzujący wiedzę o polskich strojach narodowych i regionalnych. Bezpłatne materiały, przeznaczone do nauki i zabawy w domu, przedszkolu i szkole.
